PUTUÌA NUI O TE HAÈ TUHUKA ÈO ÈNANA I TAIOHAE ME I TE 16 TIHE I TE 20 NO ŪAÒA 2025

Ua tīmata te putuìa i te 16 no Ūaòa ma hope o te kaiìamau i te hora e 2 i te oatea ahiahi.

Na Tumuehitu Tamarii i pepeù i te putuìa ma te apuu i te tau mautoko i kātahi mai.

Ua hakatiàtohuìa e kātahi atu te tau mautoko no te pure meta hakamaakauìa ia Tehaumate Tetahiotupa i te pō e ùa 18 no Ūaòa i te hora e 5 me te hope i te oatea ahiahi.

Ua vaeìa nā patu hāmani e toù o Mata, Atua me Iakopo.

1) - No te niuaèo a te Haè tuhuka èo ènana

E 4847 ènana mauhani me i te tīmataìa.

E 253 ènana mauhani hou me i te putuìa i Ua Huna.

E 80 ènana mauhani hou me i te tīmataìa o tēnei èhua 2025.

E 46593 ènana e vii nei io te tohua niutavavā me i te tīmataìa, 544 ènana hou me i te putuìa i Ua Huna ; 80 ènana e vii nei paotū te â.

2) - No te tau ponatekao tāpapaìa me te tutoiti o te kāputuèo

Ua ìi atu te hana i ùka o te tau ponatekao tāpapaìa.

Ua hakapao te tau mautoko ia hakamauìa tītahi tutoiti hou no te kokomo atu paotū te ponatekao i hakaèoìa. Ua vaeìa te ikoa o hua tutoiti “ IAÈO”.

3) - No te tau putuìa i te tau pō a toù i Taiohae

E putu ananu nei te tau mautoko e ìma o Nuku Hiva i Taiohae paotū te pō e toù. Mea neke meitaì te hana. Atii, mea neke meitaì te hana hakamevahaìa a Teautaipi ma òto o te Pū “ Te Òkonui”. Atika à, aê nui te hakahua mai me te tukuìa maakau a te mataèinaa.

4) - No te hana kātahi me te Pū hana a te Hau henua

Ua pao 614 ponatekao i hakaèoìa vāàna i te apeìa mai a te tau poì hana a te Pū hana a te Hau henua.

5) - No te kōtūômia “Kaakū” me « Tekatekaoìa ma he èo Kanaka » (« Conversations canaques »)

Ua hakarere mai Guy Wallart i te kōtūômia “Kaakū” ta īa i haapao èka. Ua pei no te òomiìa.

U hakakite mai īa i te nuina moni e utu ia òomiìa 1000, 1500, akoè à 2000 kōtūômia. Na te Haè tuhuka e vae e hia nuiìa e òomi.

Atika à, ua patu īa i te mea aê īa i hakakite mai i te nuina moni e utu no te haììa mai i hua tau kōtūômia me i te Henua Kina atii me te moni utu o ta īa hana. Aê tū nei te maakau o te tau mautoko no te mea, ua utuìa īa no tēnei hana o « Kaakū », mou èhua i tēnei.

Ua hakapao te tau mautoko ia òomiìa 2000 kōtūômia. E patuìa tītahi keèe io Guy Wallart no tēia tumutekao.

Aê he tekao hou me io Guy Wallart no te kōtūòmia « Tekatekaoìa ma he èo Kanaka », « Conversation canaque ».

6) - No te haatoitoiìa i te haaèoìa me te patuhei o te Pipiria

Paotū te pō e toù, e hana kātahi nei te tau mautoko e ìma o Nuku Hiva me Joseph Hong, e tuhuka no te hana i ùka o te Pipiria ; e tahi hora te òa no te hakatoitoi i te hakaèoìa me te patuhei o te Pipiria ma he èo ènana. E hana taetae oko tēnei no te èo.

7) - No te hanaìa me TNTV i ùka o te hakatu o te àki

Ua ao te Haè tuhuka i te apeìa a Farerau Barff e hana nei io te Pū TNTV no te hakaèo i te tau tekao hakakiteìa i te hakatu o te àki. Ua pao èka hua tau hakaèoìa ; ua hakarereìa atu io īa. Ua ape hakaùa mai īa i te pātoko o te Haè tuhuka no te hakahitiponaìa ma he èo ènana i hua tau avetekao. O Atua Duchek te i kātahi atu me īa no tēia tumu hana. Ua kiteìa te nekemeitaììa o ta īa hakakiteìa i te hakatu o te àki ma he èo ènana.

8) - No te haahuìkēìa i te papature aahi i te Pū tuhuka èo ènana

Aê he tekao hou no te hakahuìkēìa i te papature aahi me te papature aahi òto a te Haè tuhuka èo i hakaheeìa io te Hakateeìa hau henua o te Haatumu.

9 - No te vāhīhana nui o te èhua i pao

Ua tapatapa mai Fiutoka Yu Teng i te vāhīhana me te vāhīìa taetae moni o te èhua 2024. 

10) - No te tuhihana o te èhua 2025

Me i te 16 tihe i te 20 no Ūaòa         Putuìa nui i Taiohae

Me i te 25 tihe i te 30 no Nāpeka     Putuìa i Fatu Iva

Me i te 16 tihe i te 22 no Tūhua        Putuìa i Ua Huna

Me i te 1 tihe i te 7 no Māhinaihea   Putuìa i Ua Pou

Me i te 17 tihe i te 22 no Âvea          Putuìa i Hiva Oa

11) - No te Koìka Matavaa i Ua Huna

E hakarere mai Ranka Aunoa, te upoko aahi o te Matavaa o Ua Huna, i te papatuhituhi o te koìka ma he keèeuià.

12) - No « Ehu, te kaiū ihovare no Ua Huna »

Ua tukuìa te âkakai « Ehu, te kaiū ihovare » i te upoko hakatee o te pū hakakoìa tamahēhē o Ua Huna. Na âtou e patu mai i te ata no te hakaàva hakaùa i hua âkakai. E hīa nei te Haè tuhuka èo ia òomiìa te kōtūômia o Ehu epō te Matavaa i Ua Huna.

13) - No te hakatoitoi i te papaìatekao

a) - Me « E aha/Aha ? »

Io he èo patuìa, e patu : « E aha, e ...? »

Io he èo tekaoìa, e koàna ia peàu : « Aha, e ... ? »

b) - Me « Na ai… /nai… » ?

Io he èo patuìa, e patu : « Na ai e.…  , Na ai te... ? »

Io he èo tekaoìa, e koàna ia peàu : « Nai e ..., Nai te ...? »

c) - Me te ponaiti -ÌA/-TIA no te hakatu hakahanaìa, me te ponaiti -ÌA/-TINA no te hakaikoaìa mēmau

Ua hakatoitoiìa me te hakapuàha i tēnei tumuhana i òto o te papa aahi i àò mai :

Haatoitoiìa : No te ponahaahana (mai, atu, aè/ake, iho),
e patuìa ma hope o te haaikoaìa mēmau e haahana ; e ìò ai -tina e -tia.

Tiòhiìa

• I to au tihehakaùaìa mai, ua kiiete Teiki.
• I to au tihehakaùatia mai, ua kiiete Teiki.

14) - No te tau ponatekao tāpapaìa 

Ua haatoitoi kātahi te tau mautoko i tītahi tau ponatekao i haaèoìa, a koè à i pēpenaìa i te tau ava putuìa i pao :

• 614 ponatekao a te pū hana a te Hau henua i pao i te haatoitoiìa.
• 408 ponatekao i haaèoìa i te ava putuìa i Ua Huna i pao i te haatoitoiìa.
• Ua haaèo kātahi te tau mautoko 165 ponatekao hou.
  
  

15) - Tau tumutekao kē atu

No te tau apeìa no te haaèo e tihe mai nei io te Haè tuhuka èo, ua hakapao te tau mautoko e ao i te apeìa a te tau pū a te Hau anaiho.

Ua pao te hana i te hora ono i te pō e hā 20 no Ūaòa 2025.